Normal gelişim kapsamı içerisinde çocukların belirli aylarda belirli becerileri edinmesi, belirli şeyleri yapabilmesi beklenmektedir. Doğal olarak bu aşamaları her çocukta bazı farklılıklar gösterebilir ama genel olarak gelişimin aşağıda listelendiği şekilde ilerlemesi beklenmektedir.
Motor Gelişim
Motor gelişim aşamaları çocuğunuzun yaşından beklenen bedensel gelişim ve becerilerini tanımlar. Motor gelişimin kaba motor ve ince motor diye iki alt grubu vardır. Kaba motor yürümek, zıplamak gibi daha çok bütün vücudu ilgilendiren becerileri içerirken, ince motor kalem tutmak, kaşıkla çorba içmek gibi el becerilerini içermektedir.
|
İlk üç ay içinde
Gözleri ile hareket eden şekilleri takip edebilir ,kucağa alındığında kafasını dik tutabilir , yüz üstü yatarken kafasını bir miktar yukarı kaldırabilir ve yanlara çevirmeye çalışır, kollarını hareket ettirebilir,ellerini yumruk haline getirebilir.
Üç altı ay arasında
Nesne ve oyuncakları yakalamaya çalışır onlara uzanmaya çalışır , eline aldığı nesneleri ağzına götürmeye çalışır, hoşuna giden nesnelere uzanmaya çalışır. Kafasını yüz üstü yatarken tam dik kaldırabilir. Kafasını tutabilir.
|
Altı oniki ay arası
Oturabilir , emekleyebilir , tutunarak ayağa kalkabilir , 12. ayın sonuna doğru ayakta çok kısa süreli durabilir ,ayakta tutulduğunda ayaklarını hareket ettirir, ufak eşyaları ve oyuncakları iterek yuvarlayabilir , elleri arasında oyuncak geçişi yapabilir, sırt üstü yatarken düz dönebilir, işaret parmağı ile nesneleri gösterebilir.
Oniki onsekiz ay arası
Yürür , elinden tutulduğunda merdiven tırmanır ,ayakta iken çömelebilir,ayağı ile topa vurabilir,yere doğru eğilir , destekle zıplayabilir, kaşığı rahatlıkla tutabilir.
Onsekiz yimidört ay arası
Kapıyı açabilir , kendi başına merdivenden inip çıkabilir , bir elini daha çok kullanmaya başlar , oyuncakları ile oynarken el becerilerini rahatlıkla kullanabilir (2-3 küpten kule yapabilir ).
İki üç yaş arası
Düşmeden koşabilir , bazı çizgileri taklit eder , merdivenden rahatlıkla kendi başına inip çıkabilir , oyuncakları ile oynarken el becerilerini rahatlıkla kullanabilir ,düğmesini açabilir,üç tekerlekli bisikleti sürebilir ,tek ayak üstünde kısa bir süre durabilir , bir bardak suyu taşıyabilir ,yürürken engelleri adım atarak rahatlıkla geçer , rahatlıkla çömelip kalkabilir , geri geri yürüyebilir.
Üç dört yaş arası
Tek ayağı üzerinde uzun süre durabilir , ayakkabısını giyer , kendini doyurabilir , düz çizgi çizebilir , tek başına dolaşmaya çalışır , çift ayakla 40 cm sıçrayabilir , öne takla atabilir , yardımsız kaydıraktan kayabilir , çömelip kalkma hareketini rahatlıkla yapabilir , oyuncakları ile oynarken el becerilerini rahatlıkla kullanabilir , 40-50 cm den aşağı atlayabilir , tek ayakla sıçrayabilir , dans etme müzik ile beraber tempo tutma , zıplayan topu eli ile tutma , kağıttaki şekilleri boyar , 3-4 renk eşleştirebilir , aynı kartları eşleştirebilir , bazı harfleri eşleştirebilir , artı eksi yapabilir.
Konuşma Gelişimi
Konuşma gelişimi aşamaları çocuğunuzun yaşından beklenen dil, konuşma ve anlama gelişimi ve becerilerini tanımlar. Konuşma gelişiminin alıcı ve ifade edici diye iki alt grubu vardır. Alıcı dil gelişimi çocuğun söylenenleri anlaması, konuşmaları takip edebilmesi gibi duyduklarını anlayabilme becerilerini içerirken, ifade edici dil gelişimi çocuğun konuşarak kendini anlatabilmesi, derdini ifade edebilmesi gibi sözel olarak kendini ifade edebilme becerilerini içerir.
|
İlk üç ay içinde
Sese karşı tepki verir, agulama şeklinde sesler çıkarabilir, tanıdık kişi ve eşyaları görünce ellerini sallar gözü ile takip eder, kendi kendine gülümseyebilir, müzik ve konuşmaya karşı tepki verir, kendi kendine oynarken bazı heceleri tekrarlar, dudakları ile p, b, m gibi harfleri çıkarmaya çalışır.
Üç altı ay arasında
Çevresinde konuşan kişileri arar, ağlarken konuşulunca rahatlar, agulama şeklinde iletişim kurar, yüksek sesle güler, kendine göre ağlama dışında heceler kullanır.
Altı oniki ay arası
Annenin sesini taklit etmeye çalışır, ce-ee oyunu oynar, bazı eşyaları ses çıkartmak için kullanır, mamama - dadada gibi sesleri rahatlıkla çıkarır, 12 aya doğru baba-mama der, oyuncakları ve kişileri ile anlamsız dahi olsa konuşmaya çalışır.
Oniki onsekiz ay arası
Hızla yeni kelimeleri öğrenmeye devam eder, her gün gördüğü cisimleri adlandırmaya ve onları rahat tanımaya başlar, insanlar ile ilişki kurarken anlamlı kelimeleri çoğunlukla kullanmaya başlar, ailenin öğrettiği kelimeleri kendi kendine tekrarlar, onsekizinci aya doğru iki komutu üst üste anlayıp yerine getirir (bardağı al mutfağa götür gibi ).
|
Onsekiz yimidört ay arası
İki kelimelik cümleler oluşturmaya, tanıdıklarının ismini bilir, isteklerini rahatlıkla ifade edebilir, ikiden fazla komutu anlar ve yerine getirir , yirmidördüncü aya doğru üç kelimelik cümlelerle konuşur.
İki üç yaş arası
Tanıdığı yetişkinler ile rahatlıkla sohbet eder, reddetme ifadesi kullanabilir, cümle yapısı erişkin cümle yapısına benzemeye başlar, vücudunun parçalarını raharlıkla tanımlar, bütün komutları yerine getirebilir, kelime hazinesi hızla artar.
Üç dört yaş arası
Konuşma ve cümle kurması erişkine iyice benzemeye başlar, kendine ait yaş, soyad gibi özellikleri bilir, ezberlediği şarkı sözleri vb. rahatlıkla söyler, erişkinler ile rahat sohbet edebilir.
Sosyal ve Kişilik Gelişimi
|
Sosyal gelişim aşamaları çocuğunuzun yaşından beklenen sosyal iletişim ve etkileşim becerilerini tanımlar. Sosyal olarak gelişim içerisinde çocuğunuzun sizinle gittikçe artan bir iletişim kurmaya başlaması, çevresine sizinle beraber ortak bir ilgi göstermesi beklenir.
İlk üç ay içinde
Anneyi tanıyarak tepki verir, konuşulunca dinler, kucağa alınınca susar, nesneleri takip eder, gülümser
Üç altı ay arasında
Anne babasına sarılarak kucaklar, nesneleri ve yiyecekleri ağzına götürür, kendiliğinden gülümser, elini uzatır.
Altı oniki ay arası
Oyuncakları ile 10-15 dk oynar, cee-e oyunu oynar, karşılıklı oyun oynar, yabancıları tanır, tanıdıklarına ses çıkartır, anneden ayrı kalınca endişelenir, baba mama gibi kelimeler ile iletişime geçmeye çalışır.
Oniki onsekiz ay arası
Kendi kendine bardakla su içebilir, kaşıkla yemek yiyebilir, oyuncaklar ile etkileşimi artar, giyimine yardım eder, müzik ile beraber tempo tutabilir , istemediği şeyleri belli eder, ayakkabısını ve çorabını çıkarabilir.
|
Onsekiz yimidört ay arası
Tuvaletini söyleyebilir, istendiğinde ufak komutları yerine getirerek erişkinler ile etkileşime girer, taklide dayalı oyunlar oynar (bir kutuyu araba gibi sürmek gibi), diğer çocuklara ilgisi artar, diğer çocuklar ile oyuncakları ile beraber oynar, oyuncaklarını diğer çocuklardan kıskanır, rahat su içer, yemek yer.
İki üç yaş arası
Evcilik oynar, ev işlerine yardım eder, çatal kullanır, giyimini kendi başına yapabilir, tuvaletini haber verir, bazı arkadaşlarına daha fazla ilgi gösterir.
Üç dört yaş arası
Diğer çocuklar ile etkileşim ve iletişimi iyice artmıştır, yetişkinlerin söylediklerinin büyük çoğunluğunu anlar, oyunlarındaki kurallara uymaya çalışır kıyafetlerinin tamamını çıkarabilir, gece tuvalet kontrolünü sağlayabilir , el yüz yıkama diş fırçalama işlemini yapar.
Dört altı yaş arası
Sosyal hayata adapte olmaya çalışır, arkadaşları ile uyumu artar, TV da bazı programları takip eder, kendine has özellikler belirir, etrafla etkileşimi iyice artar, kendisi masal anlatabilir.